Во рамките на неговата посета на Македонија, претседателот на Европската академија на науките, уметностите и книжевностите, Жан-Патрик Конрад, професор на Империал Колеџ од Лондон, одржа мастер-клас на темата „Шекспир и Европа - Да се биде или не!“ Предавањето, коешто беше дел од меѓународниот симпозиум, организиран по повод одбележувањето на десетгодишниот јубилеј на Универзитетот за аудиовизуелни уметности, предизвика голем интерес. За да се излезе во пресрет на бројните прашања од  аудиторимот, на којшто не можеше да се одговори во зададениот временски период, професорот Конрад се сложи да одговори индивидуално на сите додатни прашања, по електронска пошта.  Во таа насока, сите прашања прашања поврзани со предавањето, чијашто презентација може да ја преземете од приложениот линк, можете да ги праќате на емејл адресата produkcija@esra.com.mk, назнака за Ж.П.Конрад.

Презентација - Жан-Патрик Конрад

   

Овој вреден естетско-уметнички труд на Константин Плевнеш ќе остави голема трага не само во македонската уметност и естетика, туку претставува и своевидно будење на македонскиот национален идентитет, затоа што уметноста е таа што го дава идентитетот на еден народ и на една нација, преку која тој станува препознатлив во светот. Овoj совршeн театарски сон не може да ве остави рамнодушен, туку напротив, ќе предизвика кај вас силни интензивни емоции за исконските прашања преку еден копнеж, за поубав и почовечен свет, свет на својата самостојност како што ќе забележи Константин Плевнеш - во вид на еден молотов коктел на љубовта, кој е клуч на секоја револуција. Затоа што оние што ја видоа светлината тие ја запознаа љубовта во духовното царство на нашето милје, кои понекогаш толку силно ја повикуваа уметноста за да се спасат од вистината.

На 4 декември вечерта пред преполнетата сала на Драмскиот театар во Скопје во продукција на Народниот театар од Охрид и театарот „Иси е ла“ од Париз, Франција се случи еден чудесен настан - класичната поема на Петре М. Андреевски и македонската модерна поезија беа претворени во театарски сон и визуелна кореодрама што ги брише границите на светската историја. Со „Дениција“, македонската амблематска поема, минуваат пред нашите очи незаборавни мигови од историската 1968 година кога се случуваат неверојатни настани, револуции, убиства, политички утопии и масакри на надежта. Во Македонија е создадена духовната основа на македонскиот национален идентитет преку стиховите што стануваат идентификација на сите поколенија во блиското минато и блиската иднина.

Кога ја љубев Дениција
Како да учествував во создавањето на првата македонска држава.

Лириката на Петре М. Андреевски во „Дениција“, се претвори во една несекојдневна естетска доживелица преку режисерската палка и оригиналниот приод визави сите клишеа на нашиот познат уметник и режисер - Константин Плевнеш. Овој татарски сон што не случајно се создава во овие мигови на современото македонско живеење е и своевидно потсетување - дека кај нас постојат уметници што ја чуваат „Дениција“ како наша оставина и завет за оние што доаѓаат. Страдалничкиот сјај на овој таинствен свет на македонската сага од една страна, и љубовта како наш категорички императив од друга страна, се испреплетуваат во моќен театарски сон, како надеж за еден поубав и почовечен свет, свет како пулсирачко ткиво на целовитоста на македонскиот национален идентитет. Додека некои денес сѐ уште го земаат оружјето в рака, како што вели младиот и талентиран режисер, другите ја земаат својата палка како млади водачи и револуционери на своето време и нѐ потсетуваат на Мартин Лутер Кинг кога велеше: „Имав еден сон“. Тој сон како љубовен занес го наоѓаме во кореодрамата за „Дениција“, зашто кои сме ние без љубовта? Кој е човекот без сопствениот идентитет и својата татковина? Kако ехо низ драмата постојано струи и прашањето: Која е трајната смисла на човечката опстојба? Навлегувајќи се подлабоко во светот на човекот, светот на уметноста, исто како и во драмата „Дениција“ имаме проблем на односот реално - идеално. Во таа релација љубовта кон Дениција живее во две димензии: раѓањето и смртта.

Трагиката во кореодрамата „Дениција“ не ја наоѓаме во самата смрт што ни е на секому од нас најдефинитивно дадена, туку во еден копнеж, копнеж за поубав и почовечен свет, свет на своја самостојност што е единствено возможен преку љубовта, зaшто без љубовта доаѓаме до она на што уште нѐ потсетува Хобс: „Војна на сите против сите“.
Театарскиот сон „Дениција“ е завршно целосно дејство што буди страв, жал и сочувство кога човекот станува свесен за неповторливоста на својот живот, но кога станува и свесен за себеси, за оние што ги сака и за онаму каде што тој живее.

Во тие драматични мигови на страв и трепет токму кога ние се идентификувавме со трагичниот јунак и неговата судбина, интензивно се соочуваме и со нашите најголеми стравови: губењето на љубовта од саканата личност или нејзината неминовна смрт. Токму во тој миг кореодрамата ќе изврши една беспрекорна трагична катарза преку љубовта како светлина (Дениција) помеѓу две темнини, онаа од која несфатливо како, но дојдовме, и онаа во која можеби и ќе заврши човекот ако никогаш не ја запознае. Кореодрамата „Дениција“ е склоп на повеќе уметнички техники каде што се испреплетуваат т.н. убави уметности меѓусебно дополнувајќи се во една целина на драмското дејствување преку: поезијата, филмот, сликарството, трагедијата, балетот.

Преку заводливите ритмичко-хармонични движења на балетот и впечатливата композиција што само ја интензивираше драмско-љубовна приказна за Дениција, нѐ стави во миговите на големото искушение на трагичниот јунак преку прашањето: Дали да ја напушти својата најголема љубов и да се предаде на надворешниот блескав сјај на онаа што го заведуваше, која за сигурно ќе го однесеше далеку од местото на љубовта, претворајќи го во вечен роб на надворешниот сјај на живеењето? Но, и тука победи љубовта, затоа што како што ќе забележи Петре М. Андреевски, Дениција, таа е наша учителка по дишење, без неа нема светлина ниту живот, без неа ќе се изгубиме како никогаш да не сме постоеле. Таа е онаа што доаѓа во најдлабоката темнина на човекот како најблескава ѕвезда со целиот свој сјај, во најтемната ноќ - и единствено ако се охрабриме да ја кренеме главата ќе можеме да ја доживееме во сета убавина, а таа убавина да ја чуваме за навек. Затоа што Дениција е нашата љубов, таа е и нашата болка, нашата судбина што ја носиме во себе како смрт и го најавуваме доаѓањето на идеалот. Низ таа љубов ние ги поставуваме оние вечни, перенијални, трансисториски прашања. Кој сум, каде сум, за што вреди да живеам, а за што да умрам?

„Дениција“, како што нѐ потсетува авторот, е онаа тишина во погледот, прстен што се става на раката, две рани што се прегрнуваат како завет среде срцето, онаа што можеби ќе нѐ надживее. Кореодрамата Дениција е и барањето на светлината во овој овоземски свет, онаа што топи снегови во движење, онаа што има моќ да го бакне металот и громот едновремено. Дениција, е и онаа за која дојдовме на земјата да ја чуваме, затоа што ништо не беше поприсутно од нејзината отсутност. Дениција е онаа љубов кога телото станува непотребно, а остануваше само душата како песна на славејот, која ги спојуваше небото и земјата.

Дениција за која не ќе можевме да умреме ако никогаш не се родеше. Дениција е и метафора на совршена женска убавина што по својата диферентиа специфика ги подразбира љубовта и страдањето, онаа што постои во секоја клетка на нашето битие, која ја носиме во себе сѐ до нашата смрт како божествениот дух во себе и надвор од себе таму каде што повторно ќе ја најдеме. Сите овие духовни превирања внатре во нас не ќе можеа да се остварат без маестралната игра на првенецот на Драмски театар, Рубенс Муратовски како Петре М. Андреевски, вистинското откровение на младата актерка Димитрина Мицкоска како Дениција и разорно убавата кореографија на Саша Ефтимова од МОБ, која ја возбуди до солзи публиката, а која играше на музиката на Стравински и на оригиналните композиции на Константин Плевнеш. Посебно треба да се истакне фасцинантната сценографија на интернационалниот мајстор Валентин Светозарев, сликите на тема „Дениција“ од Сергеј Андреевски, синот на Петре М. Андреевски, кој ја гради својата кариера по сите меридијани не заборавајќи го своето родно село Слоештица, костимографката Марија Пупучевска, која втиснува прекрасен печат, како и видеоартот на Милчо Узунов, кој се слеваше во единство што успева да ви го откорне срцето.
Посебно треба да се истакне екипата на Народниот театар од Охрид на чело со директорот Горан Стојановски и присуството на Флоријан Габер од Париз, која е копродуцентка на претставата и промовирањето на „Дениција“ во европските метрополи.

д-р Мимоза Рајл

Во продукција на Народниот театар од Охрид и Театарот „Ici et la“ од Париз, Франција, на 4 декември, во Драмски театар во Скопје, се одржа светската премиера на драмската презентација на историската поема  „Дениција“ на великанот на македонската книжевност Петре М. Андреевски.
Подготвуван последните две години како поетско-театарски сон што ја пласира „Дениција“ во основата на македонскиот духовен идентитет во европски и светски рамки, нејзината праизведба во Македонија се совпаѓа со десетгодишнината од смртта на акедмик Петре М. Андреевски (1934-2006). Во овој несекојдневен театарски потфат на режисерот Константин Плевнеш, кој е воедно автор на оригиналната музика, во улогата на Петре М. Андреевски настапува првенецот на Драмскиот театар Рубенс Муратовски, во улогата на Дениција, младата актерка Димитрина Мицкоска, а во улогата на божицата Талија, Саша Ефтимова од МОБ. Сценографијата е на Валентин Светозарев, костимографијата е на Марија Пупучевска,  видео-арт Милчо Узунов, додека уметнички советник е Флориан Габер. Во рамките на претставата користени се и 5 слики на Сергеј Андреевски на тема „Дениција“.
Интересно е да се одбележи дека претставата е во копродукција со парискиот театар  „Ici et la“, со оглед на фактот што поезијата на Петре М. Андреевски е преведена на француски, предвиден е и настап во повеќе европски метрополи.
После успехот на премиерата во Драмски Театар - Скопје, следуваат изведиби на Дениција на 17 декември во Охрид и на 21 декември Штип, во рамките на фестивалот Ацо Шопов.

Денес во Букурешт, во ректоратот на Националниот универзитет за филм и театар Јон Лука Караѓеле се потпиша меморандум за соработка во аудиовизуелните уметности помеѓу ректорот  Николае Мандеа и ректорот на Универзитетот за аудиовизуелни уметности Европска, Филмска, Театарска и Танцова Академија – Скопје, Јордан Плевнеш. Во присуство на Неговата екселенција , амбасадорот на Република Македонија во Романија Панде Лазаревски, беа отворени поголем број перспективи за соработка во аудиовизуелниот сектор (филм, театар, применета музика и тн.), кои ќе започнат со реализација уште оваа година. Исто така, договорена и размена на студенти и професори од обата универзитети, како и соработка на филмските фестивали на Југоисточна Европа во Париз и Берлин SEE a Paris и SEEFF a Beriln, каде што на Националниот универзитет за филм и театар од Букурешт станува партнер на Универзитетот ЕФТА - Скопје.
Ректорот Мандеа ја лансира идејата за интернационално стручно списание за аудиовизуелните уметности со импакт фактор, кое ќе биде наменето првенствено за едукацијата и креативното остварување на уметниците од Југоисточна Европа.
Се очекува наскоро ректорот Мандеа да ја посети Македонија во функција на остварување на зацртаните приоритети во меморандумот.

Во рамките на интернационалниот театарски фестивал „Актерот на Европа“, кој се организира од страна на Универзитетот за аудиовизуелни уметности, ЕФТА – Скопје и Општина Ресен, традиционално се доделува наградата „Клучевите на Преспа“ за  научни достигнувања и трудови, кои се референтни за преспанскиот регион. Минатата година добитници на оваа награда беа Гзавиер Боне од Франција и академик Вера Битракова од Македонија.
Овогодинешни добитници на наградата „Клучевите на Преспа“ се академик Владо Матевски, редовен професор на Природно-математичкиот факултет во Скопје и потпретседател на МАНУ, и д-р Андраж Чарни, предавач и стручен соработник на Словенечката академија на науки и уметности. Наградата им се доделува за нивниот особен придонес во  проучувањето на флората во Македонија, и особено за уникатната флора на планината Галичица, кое што публикувано во бројни научни публикации.  Со тоа не само што  ја збогатија сферата на своето специфично научно делување,  туку  и посредно го афирмираа и преспанскиот регион во еден поширок контекст.
Наградата на д-р Андраж Черни му беше врачена на 18.10.2016 г., во просториите на Универзитетот за аудиовизуелни уметности – ЕФТА, Скопје, од страна на градоначалникот на Општина Ресен д-р Ѓоко Стрезовски, во присусво на истакнати личности од академскиот и општествениот живот на Р. Македонија. Воедно, во истата прилика од страна на градоначалникот на Општина Ресен д-р Ѓоко Стрезовски на Универзитетот за аудиовизуелни уметности, ЕФТА - Скопје му додели специјално признание за културна промоција на општината. Признанието во име на Универзитетот го прими професорот Мето Јовановски. 

На 20.10.2016 година во 20 часот во Младинскиот Културен Центар универзитетот за аудиовизуелни уметности ЕФТА- Скопје ќе го прогласи Самуел Вуерстен, директор на Holland Dance Festival и извршен продуцент науниверзитетот“Codarts” за почесен доктор (Doctor Honoris Causa).
Церемонијата ќе започне со беседа на ректорот на универзитетот, господин Јордан Плевнеш по што ќе следи новата премиера „Волшебен свет“ на Скопје танцовиот театар под уметничко раководство на Рисима Рисимкин, кореограф и вонреден професор на Универзитетот на аудиовизуелни уметности ЕФТА-Скопје.
Самуел Вуерстен е едно од оние имиња во областа на танцот, кои извршија огромно влијание во неговото поимање, афирмација и презентација на европско и светско ниво.
Преку својата посветена работа, тој делува на повеќе нивоа во областа на современиот танц и поставува нови стандарди, во областа на едукацијата  - Ротердамската танцова академија, КОДАРТС Универзитет, Холандија и катедрата за современ танц при Универзитетот за уметност во Цирих, Швајцарија; уметничко водство во манифестации од областа на танцот - “Holland Dance Festival”, кураторство во областа на танцот - Интернационалниот фестивал „Контекст“, Москва, Русија. Вуерстен е дел од многу Интернационални танцови (балет и современ танц) натпревари, како дел од жирито, како на пример, тој е член на уметничкиот комитет на Prix de Lausanne, но и на Интернационалниот натпревар за балет во Истанбул и Интернационалниот натпревар за млади кореографи ТАНЦЛАБ, Македонија, од самото негово оснивање.
Својата врвна кариера во областа на танцот, Самуел Вуерстен ја започнува како танчер, за подоцна да влезе во областа на кореографијата и едукацијата, со еден збор тој делува на една широка палета на дејности и влијание во областа на современиот танц.
Како уметнички и генерален директор на прочуениот “Holland Dance Festival”, Вуерстен извршува големо влијание во формирањето на вкусот на европската и светската публика, преку создавање на фестивал од светски ранг, на кој се презентираат само компании со префикс најдобри во својата обалст. Какоизвршен продуцент и копродуцент на Уметничкиот универзитет во Ротердам „Кодартс“ и уметнички директор на катедрата за современ танц при Универзитетот за уметност во Цирих, Швајцарија, тој создава танчери, кои се курентни, не само на европската, туку и светската современа танцова сцена и ги поставува стандардите за едукацијата во областа на танцот.
Вуерстен, во континуитет e дел од интернационални жирија на светски натпревари од областа на балетот и современиот танц; воедно, тој е и уметнички  консултант на повеќе танцови и уметнички организации. Во период од една деценија тој е уметнички директор на Интернационалниот танцов фестивал„ STEPS“ во Швајцарија, а од 2013 година, Вуерстен е куратор на Интернационалниот фестивал „Контекст“ во чест на руската балерина Диана Вишнева.
Самуел Вуерстен има една од клучните улоги во формирањето на современата танцова сцена во Македонија, од 2008 година, кога се запознава со Рисима Рисимкин, македонска кореографка и промотор на современиот танц во Македонија. Вуерстен ја поддржува идејата на Рисимкин за создавање на Академија за современ танц и Ротердамската танцова академија станува партнер на Интерарт културниот центар и во 2010 година, со поддршка на Амбасадата на Кралството Холандија во Македонија, се отвора Скопската танцова академија при Универзитетот ЕСРА, чиј ректор е Јордан Плевнеш. Оваа академија во изминативе 6 години, под раководство на Рисимкин, со соработка и стручна помош од ротердамската академија, преку програмата за размена на профосори-гости и учество на кореографи, по предлог на Самуел Вуерстен, помага во продукцијата на првите современи танчери "Made in Macedonia", со европски квалитет. Врз основа на тоа, Рисима Рисимкин во 2011 година го формира Скопје танцовиот театар во кој работат танчерите на Скопската танцова академија.
Во изминативе шест години, Самуел Вуерстен е постојан гостин на проектите на Интерарт културениот центар, како и Скопската танцова академија и Универзитетот ЕФТА, каде е и консултант за програмата за мастер студии од областа на изведувачките уметности.
Голема чест и задоволство е за Македонија, за современата танцова сцена, уметниците од областа на танцот и танчерите кои веќе се дел од јадрото на современиот танц  кај нас, да соработуваат со еден уметник од негов ранг. Посебна чест ни е тој да  дел од професорскиот и уметничкиот кадар кој ја одбележува работата на универзитетот ЕФТА и поддршката на развојот кој овој универзитет го дава во областа на современиот танц, под водство на ректорот Јордан Плевнеш и кореографот, вонреден професор, д-р Рисима Рисимкин.
 
Самуел Вуерстен е роден и израснат во Г’штаад, Швајцарија. Своето формално образование за танц го започнува на Хамбуршката балетска школа и Ротердамската танцова академија при универзитетот „Кодартс“. Во моментот живее и работи во Холандија. Во 2011 година тој ја добива почесната витешка титула во рамките на Холандсkиот Одред  на Orange-Nassau. Истата година го добива францускиот Орден за уметност и литература и се здобива со звањето  Chevalier dans l’ordre des Arts et des Lettres. Орденот го доделува Француското Министерство за Култура за особен придонес за збогатување на француското културно наследство.

Француската државна телевизија во рубриката Геополис објави опсежно интервју со  македонскиот писател со интернационално реноме Јордан Плевне, ректор на Универзитетот за аудиовизуелни уметности ЕФТА- Скопје.  Првиот дел на интервјуто што го води познатиоит француски новинар Ролан Рибадо-Дима е посветен на меѓународните огласи од романот „Осмото светско чудо“, чиешто прво издание беше објавено на француски, од издавачката куќа Table Ronde што е дел од престижниот Galimard.  Имено, новинарот истакнува дека овој роман доживеа изданија на петнаесетина јазици и дека е сон на еден балкански Дон Кихот, што го бара местото на Македонија на мапата на светот. Во вториот дел на интервјуто, Плевнеш зборува за македонскиот идентитет којшто започнува со „европската пролет на народите“ во средината на 19 век, со македонската преродба, Илинден и Крушевската република, доживувајќи ја својата историска круна со асномска Македонија во 1944г., и прогласувањето на самостојна Македоија во 1991 г. Низ одговорите на Плевнеш се отвора темата на Македонија како „европска лабаратиорија на Балканот“, во која сите придобивки што се на некој начин идеал на основачите на Европската унија се остваруваат токму во Македонија. Плевнеш вели дека создавањето на Република Македонија е една од најголемите придобивки од европеизацијата на Балканот и неговата трансатлантска инеграција.  На прашањето на новинарот Дима поврзано со активностите на Плевнеш како претседател на фестивалите на Југоисточна Европа во Париз и Берлин (SEE a Paris, SEEFF a Beriln), Плевнеш истакнува дека во последните десетина години, голем број на балкански интелектуалци, и од српските, и од албанските, и од бугарските научни и културни кругови, ја поддржуваат иманентно македонската идеја, дека шовинизмот и хегемонизмот на Балканот немаат никакви шанси во заокружувањето на процесот на влегувањето на земјите од Западен Балкан во европската фамилија на народите.

Интервјуто можете да го погледнете на овој линк.

Едно од најголемите имиња на светскиот театар Роберт Вилсон, чие што дело веќе половина век  претставува вистинска театарска, визуелна и уметничка револуција на сите пет континенти, ќе биде прогласен за Doctor Honoris Causa на Универзитетот за аудиовизуелни уметности ЕФТА – Скопје, по плејадата светски имиња кои станале интегрален дел од оваа институција во нејзиното десетгодишно постоење.
Церемонијата ќе се одржи на 26 септември, со почеток во 17:30 ч. во големата сала на Македонскиот народен театар. Овој свечен настан ќе започне со поздрав од театарските уметници од Македонија, потоа ќе се презентира  филмот на Саша Голдман за Роберт Вилсон „Rememberemember“ во присуство на авторот, а ќе има поздравни беседи од ректорот на УАУ ЕФТА Јордан Пленеш и самиот Роберт Вилсон.
Партнери на настанот се  Македонскиот народен театар, хотел Арка – Скопје, винеријата Бовин, а медиски покровител е МРТВ.

Ве повикуваме да присуствувате на овој свечен чин за светскиот театар и македонската култура!
Влезот е слободен, вратите на МНТ се отворени од 17:00 ч.