Во среда  8 ноември во Бугарскиот културен центар во Скопје

Во духот на Договорот за соработка меѓу Република Бугарија и Република Македонија, потпишан од Премиерите на двете земји, Бојко Борисов и Зоран Заев, кој што од релеватни меѓународни фактори беше посочен како пример за надминување на меѓусебните недоразбирања и чин што отвора нови перспективи на Балканот, Бугарскиот културен центар во Скопје на 8 ноември, со почеток во 12 часот, во свечената сала, организира промоција на зборникот „Бугарската драма и театар во Република Македонија“.
Свеченоста ќе биде отворена со реч на директороката на Бугарскиот културен центар Светлана Славова и ректорот на Универзитетот за аудиовизуелни уметности ЕФТА-Скопје-Париз-Есен-Ротердам Јордан Плевнеш, во присуство на претставници на амбасдата на Република Бугарија во Република Македонија и надлежните Министерства за култура и образование и наука и еминентни културни и театарски дејци од Бугарија и Македонија.
Зборникот ќе го претстават составувачот доц. Гоце Ристовски, декан на Факултетот за театарска уметност на ЕФТА и театрологот Ристе Стефановски, професор хонорис кауса на ЕФТА.
Ова значајно издание е избор на научни трудови поднесени на меѓународниот симпозиум „Бугарската драма и театар во Република Македонија“ одржан на 17 и 18 септември минатата година во манастирот „Свети Јоаким Осоговски“ кај Крива Паланка како прва активност во рамките на мега проектот „Европската драма и театар во Република Македонија“ што го покрена Универзитетот за аудиовизуелни уметности ЕФТА -Скопје-Париз-Есен-Ротердам на инцијатива на ректорот Јордан Плевнеш. На меѓународниот научен симпозиум учествувааа триесетина научни работници, професори, актери, режисери и драматурзи од двете соседни земји. Од Република Бугарија меѓу другите учество зедоа најпреведуваниот драмски автор од Балканот - Христо Бојчев, актерката Снежина Петрова, раководител на Департманот за театар на Новиот бугарски универзитет, режисерот Иван Добчев, професор на НАТФИЗ „Крсто Сарафов“,Светлана Славова, директорка на Бугарскиот културен центар, Антонија Велева и др. Од македонска страна учествуваа театрологот Ристе Стефановски, актерката Милица Стојанова, проф. д-р Катерина Петровска-Кузманова, проф.д-р Иванка Апостолова, раководител на македонскиот ИТ центар, театарологот Тодор Кузманов, доц. Трајче Кацаров, проф. д-р Христо Петрески, актерите Васил Михаил и Страшко Милошевски и други.
Универзитетот за аудиовизуелни уметности ЕФТА-Скопје-Париз-Есен-Ротердам меѓународниот научен симпозиум го реализираше со партнерот Нов бугарски универзитет од Софија и за време на одржувањето се разговараше за реципрочни активности во Република Бугарија, размена на наставници и студенти меѓу двата универзитети, учество во заеднички проекти и се иницираше изучување на Бугарска драма и театар на универзитетот ЕФТА во Скопје, а на Македонска драма и театар во Софија, што би се реализирало со помош на надлежните министерства и владите на двете земји, а што би било во рамките на неодамна потпишаниот Договор за соработка.

По повод одбележувањето на исклучителниот успех што го постигна документарниот филм „Со Љубов“ на дипломираниот режисер на Универзитетот за аудиовизуелни уметности, Илија Цветковски во меѓународни рамки, нашиот универзитет организира свечена кино проекција во Кинотека на Македонија, на 30 октомври 2017 година, со почеток во 17:00 часот. После проекцијата ќе има отворена трибина каде што публиката ќе има можност директно да разговара со авторот на филмот. Влезот е слободен!   

Примните испити за кандиатите на додипломски студии на Универзитетот за аудиовизуелни уметности за првиот уписен рок ќе се одржат на 31 август во 10:00 часот, за катердрите: Анимација, Монтажа и Камера, за Звучен инжењеринг на 31 август во 16:00 часот, а на 1 септември во 11:00 часот за катедрите: Продукција, Театарска режија, Применета музика, Фотографија.
На 4 септември во 10:00 часот ќе се одржи приемниот испит за кандидатите на Актерска игра и Филмска режија.
Вториот уписен рок е во периодот од 11 до 15 септември.
Конкурсот за постдиплпомски студии на сценски и аудиковизуелни уметности е отворен до 15 октомври 2017.
Новина во овој уписен рок се стимулативните поволности и интерни стипендии за овие дефицитарни професии во образовниот систем во Македонија и регионот на Југоистолна Европа.

Во екот на прославата на десетгодишнината на Универзитетот за аудиовизуелни уметности - Европска Филмска, Театарска и Танцова Академија - Скопје, веќе неколку месеци македонската филмска јавност е сведок на неверојатниот успех на младиот македонски синеаст, дипломиран филмски режисер на нашиот универзитет Илија Цветковски, со неговиот документарен филм „Avec l'amour “. Филмот беше високо вреднуван на реномираните фестивали „Хот Докс“ во Торонто, на фестивалот за документарен филм во Минхен, и овие дена е во официјална конкуренција на Сараевскиот филмски фестивал. На 19 август во Куршумли Ан, во Скопје токму со филмот на Цветковски ќе биде свечено отворен годинешниот „Маке Докс“.
Со оглед на досегашната традиција на нашиот универзитет и поголем број на меѓународни признанија што наши студенти ги освоиле на различни фестивали, за играни, кратки, документарни и анимирани филмови, оваа година, непосредно пред првиот академски час, нашиот универзитет ќе организира специјална проекција на филмот на Цветковски, за кого дури и големиот Спилберг изјави дека е најдобриот документарец што го видел последниве години и дека заслужува да добие Оскар. По проекцијата Илија Цветковски ќе се одржи Отворена трибина и работилница, во која новите кандидати за запишување на нашиот универзитет ќе можат низ успехот на Цветковски да го трасираат патот до својот уметнички и професионален сон.
Нашиот универзитет нуди додипломски и постдипломски студии на 15 професии во сите области на аудиовизуелните и сценските уметности.

Конкурсот е отворен, запишете се креативно!

Универзитетот за аудиовизуелни уметности, во рамките на своите активности и оваа година ги организираше фестивалите на кинематографиите на Југоисточна Европа во Берлин и Париз - SEE a Berlin и SEE a Paris.

Во големата сала на познатото берлинско кино „Бабилон“ заврши третото издание на Фестивалот   SEE a Berlin 2017. Интернационалното жири во состав: Манфред Ајхел – филмски критичар од Германија, Нела Луциќ актерка од Рим и Лоран Балаш Имре режисер од Унгарија ги додели следниве награди: Најдобра женска улога - Наташа Дорчиќ од Храватска за улогата во филмот „Ти ме носиш“, најдобра машка улога – Донат Ќосја од Косово за улогата во „Доме сладок доме“, Најдобра режија – Бујар Алимани од Албанија за филмот „Хром“, а  за најдобар филм  беше прогласен „Убијци на тркала“ од Унгарија.
Покрај ова беа доделени и наградите на интернационалното  младинско жири. За најдобар актер и актерка  беа прогласени Горан Хајдуковиќ и Лана Бариќ од хрватскиот филм „Ти ме носиш“, најдобра режија – Бујар Алимани за филмот „Хром“, а за најдобар филм беше прогласен „Доме сладок доме“ во косовско –македонска копродукција.
На отворањето, пред елитната гермаска и европска публика, во присуство на сите амбасадори на земјите од регионот, беа доделени наградите за животно дело:, „Europa Prima“ на Аделеид Фајке – главниот уредник за Балканот на Дојче Веле, а за „Личност на ЈИЕ“ (SEE Personality 2017) во доменот на европските интеграции на регионот беше прогласен академик Жан Митрев од Македонија. Во соработка со Универзитетот Хумболт од Берлин, се одржа голем научен симпозиум посветен на Балканот во европската културна меморија.

Македонскиот игран филм „Златната петорка“  на режисерот Горан Тренчовски, во конкуренција на филмови од 15 земји од регионот ја освои главната наградата за најдобар филм на седмото издание на фестивалот SEE a Paris 2017. Меѓународното жири со кое прецедаваше Макс Азуле, покрај тоа на македонскоиот филм му ја додели наградата и за најдобра монтажа на  Андрија Зафрановиќ и Аристид Филактов, додека наградите за најдобри актерски остварувања им припаднаа на Јанис Станкоглу за улогата во грчкиот филм „Invisible“ и на Маргита Гошева од Бугарија за улогата во филмот „Слава“, додека косовско-македонската копродукција „Доме сладок доме“ се здоби со наградата за најдобро сценарио.
Освен тоа на свечената церемонија на затворањето на фестивалот која се одржа во парискиот Ле Палас во соработка со фестивалот „Балкан Трафик“, беа доделени и традиционалните награди за животни остварувања и исклучителен придонес во афирмацијата на кутурата на регионот.
Наградата SEE Actor 2017, му беше врачена на познатиот романски актер и режисер Јон Карамитру, од страна на прецедателот на Европската академија на науките уметностите и книжевностите Жан-Патрик Конрад, кој воедно ја додели и наградата SEE Personality 2017 на познатиот македонски бизнисмен и филанатроп Емил Угриновски.
За SEE Legend 2017 беше прогласен култниот белградски режисер Душан Макавејев, додека наградите Europa Prima им беа доделени на познатите публицисти од Париз, Доминик Долмие и Паскал Делпеш, како и на професорот Кристијан Фос од Универзитетот Хумболт од Берлин.
Освен тоа, на Универзитетот INALCO, се одржа и интернационалниот симпозиум на тема „Европеизација на Балканот или балканизација на Европа“, на кое зедоа учество полем број видни личности од француската и европската културна сцена, со што се комплетира богатата програма на  седмото изданиена фестивалот на кинематографиите на Југоисточна Европа (SEE a Paris 2017) во Градот на светлината.

Во рамките на неговата посета на Македонија, претседателот на Европската академија на науките, уметностите и книжевностите, Жан-Патрик Конрад, професор на Империал Колеџ од Лондон, одржа мастер-клас на темата „Шекспир и Европа - Да се биде или не!“ Предавањето, коешто беше дел од меѓународниот симпозиум, организиран по повод одбележувањето на десетгодишниот јубилеј на Универзитетот за аудиовизуелни уметности, предизвика голем интерес. За да се излезе во пресрет на бројните прашања од  аудиторимот, на којшто не можеше да се одговори во зададениот временски период, професорот Конрад се сложи да одговори индивидуално на сите додатни прашања, по електронска пошта.  Во таа насока, сите прашања прашања поврзани со предавањето, чијашто презентација може да ја преземете од приложениот линк, можете да ги праќате на емејл адресата produkcija@esra.com.mk, назнака за Ж.П.Конрад.

Презентација - Жан-Патрик Конрад

   

Овој вреден естетско-уметнички труд на Константин Плевнеш ќе остави голема трага не само во македонската уметност и естетика, туку претставува и своевидно будење на македонскиот национален идентитет, затоа што уметноста е таа што го дава идентитетот на еден народ и на една нација, преку која тој станува препознатлив во светот. Овoj совршeн театарски сон не може да ве остави рамнодушен, туку напротив, ќе предизвика кај вас силни интензивни емоции за исконските прашања преку еден копнеж, за поубав и почовечен свет, свет на својата самостојност како што ќе забележи Константин Плевнеш - во вид на еден молотов коктел на љубовта, кој е клуч на секоја револуција. Затоа што оние што ја видоа светлината тие ја запознаа љубовта во духовното царство на нашето милје, кои понекогаш толку силно ја повикуваа уметноста за да се спасат од вистината.

На 4 декември вечерта пред преполнетата сала на Драмскиот театар во Скопје во продукција на Народниот театар од Охрид и театарот „Иси е ла“ од Париз, Франција се случи еден чудесен настан - класичната поема на Петре М. Андреевски и македонската модерна поезија беа претворени во театарски сон и визуелна кореодрама што ги брише границите на светската историја. Со „Дениција“, македонската амблематска поема, минуваат пред нашите очи незаборавни мигови од историската 1968 година кога се случуваат неверојатни настани, револуции, убиства, политички утопии и масакри на надежта. Во Македонија е создадена духовната основа на македонскиот национален идентитет преку стиховите што стануваат идентификација на сите поколенија во блиското минато и блиската иднина.

Кога ја љубев Дениција
Како да учествував во создавањето на првата македонска држава.

Лириката на Петре М. Андреевски во „Дениција“, се претвори во една несекојдневна естетска доживелица преку режисерската палка и оригиналниот приод визави сите клишеа на нашиот познат уметник и режисер - Константин Плевнеш. Овој татарски сон што не случајно се создава во овие мигови на современото македонско живеење е и своевидно потсетување - дека кај нас постојат уметници што ја чуваат „Дениција“ како наша оставина и завет за оние што доаѓаат. Страдалничкиот сјај на овој таинствен свет на македонската сага од една страна, и љубовта како наш категорички императив од друга страна, се испреплетуваат во моќен театарски сон, како надеж за еден поубав и почовечен свет, свет како пулсирачко ткиво на целовитоста на македонскиот национален идентитет. Додека некои денес сѐ уште го земаат оружјето в рака, како што вели младиот и талентиран режисер, другите ја земаат својата палка како млади водачи и револуционери на своето време и нѐ потсетуваат на Мартин Лутер Кинг кога велеше: „Имав еден сон“. Тој сон како љубовен занес го наоѓаме во кореодрамата за „Дениција“, зашто кои сме ние без љубовта? Кој е човекот без сопствениот идентитет и својата татковина? Kако ехо низ драмата постојано струи и прашањето: Која е трајната смисла на човечката опстојба? Навлегувајќи се подлабоко во светот на човекот, светот на уметноста, исто како и во драмата „Дениција“ имаме проблем на односот реално - идеално. Во таа релација љубовта кон Дениција живее во две димензии: раѓањето и смртта.

Трагиката во кореодрамата „Дениција“ не ја наоѓаме во самата смрт што ни е на секому од нас најдефинитивно дадена, туку во еден копнеж, копнеж за поубав и почовечен свет, свет на своја самостојност што е единствено возможен преку љубовта, зaшто без љубовта доаѓаме до она на што уште нѐ потсетува Хобс: „Војна на сите против сите“.
Театарскиот сон „Дениција“ е завршно целосно дејство што буди страв, жал и сочувство кога човекот станува свесен за неповторливоста на својот живот, но кога станува и свесен за себеси, за оние што ги сака и за онаму каде што тој живее.

Во тие драматични мигови на страв и трепет токму кога ние се идентификувавме со трагичниот јунак и неговата судбина, интензивно се соочуваме и со нашите најголеми стравови: губењето на љубовта од саканата личност или нејзината неминовна смрт. Токму во тој миг кореодрамата ќе изврши една беспрекорна трагична катарза преку љубовта како светлина (Дениција) помеѓу две темнини, онаа од која несфатливо како, но дојдовме, и онаа во која можеби и ќе заврши човекот ако никогаш не ја запознае. Кореодрамата „Дениција“ е склоп на повеќе уметнички техники каде што се испреплетуваат т.н. убави уметности меѓусебно дополнувајќи се во една целина на драмското дејствување преку: поезијата, филмот, сликарството, трагедијата, балетот.

Преку заводливите ритмичко-хармонични движења на балетот и впечатливата композиција што само ја интензивираше драмско-љубовна приказна за Дениција, нѐ стави во миговите на големото искушение на трагичниот јунак преку прашањето: Дали да ја напушти својата најголема љубов и да се предаде на надворешниот блескав сјај на онаа што го заведуваше, која за сигурно ќе го однесеше далеку од местото на љубовта, претворајќи го во вечен роб на надворешниот сјај на живеењето? Но, и тука победи љубовта, затоа што како што ќе забележи Петре М. Андреевски, Дениција, таа е наша учителка по дишење, без неа нема светлина ниту живот, без неа ќе се изгубиме како никогаш да не сме постоеле. Таа е онаа што доаѓа во најдлабоката темнина на човекот како најблескава ѕвезда со целиот свој сјај, во најтемната ноќ - и единствено ако се охрабриме да ја кренеме главата ќе можеме да ја доживееме во сета убавина, а таа убавина да ја чуваме за навек. Затоа што Дениција е нашата љубов, таа е и нашата болка, нашата судбина што ја носиме во себе како смрт и го најавуваме доаѓањето на идеалот. Низ таа љубов ние ги поставуваме оние вечни, перенијални, трансисториски прашања. Кој сум, каде сум, за што вреди да живеам, а за што да умрам?

„Дениција“, како што нѐ потсетува авторот, е онаа тишина во погледот, прстен што се става на раката, две рани што се прегрнуваат како завет среде срцето, онаа што можеби ќе нѐ надживее. Кореодрамата Дениција е и барањето на светлината во овој овоземски свет, онаа што топи снегови во движење, онаа што има моќ да го бакне металот и громот едновремено. Дениција, е и онаа за која дојдовме на земјата да ја чуваме, затоа што ништо не беше поприсутно од нејзината отсутност. Дениција е онаа љубов кога телото станува непотребно, а остануваше само душата како песна на славејот, која ги спојуваше небото и земјата.

Дениција за која не ќе можевме да умреме ако никогаш не се родеше. Дениција е и метафора на совршена женска убавина што по својата диферентиа специфика ги подразбира љубовта и страдањето, онаа што постои во секоја клетка на нашето битие, која ја носиме во себе сѐ до нашата смрт како божествениот дух во себе и надвор од себе таму каде што повторно ќе ја најдеме. Сите овие духовни превирања внатре во нас не ќе можеа да се остварат без маестралната игра на првенецот на Драмски театар, Рубенс Муратовски како Петре М. Андреевски, вистинското откровение на младата актерка Димитрина Мицкоска како Дениција и разорно убавата кореографија на Саша Ефтимова од МОБ, која ја возбуди до солзи публиката, а која играше на музиката на Стравински и на оригиналните композиции на Константин Плевнеш. Посебно треба да се истакне фасцинантната сценографија на интернационалниот мајстор Валентин Светозарев, сликите на тема „Дениција“ од Сергеј Андреевски, синот на Петре М. Андреевски, кој ја гради својата кариера по сите меридијани не заборавајќи го своето родно село Слоештица, костимографката Марија Пупучевска, која втиснува прекрасен печат, како и видеоартот на Милчо Узунов, кој се слеваше во единство што успева да ви го откорне срцето.
Посебно треба да се истакне екипата на Народниот театар од Охрид на чело со директорот Горан Стојановски и присуството на Флоријан Габер од Париз, која е копродуцентка на претставата и промовирањето на „Дениција“ во европските метрополи.

д-р Мимоза Рајл